काठमाडौं— बंगलादेशमा निर्वाचित सरकारको पतन र शेख हसिना देश छोडेर भारतको शरणमा गएको विषय अहिले विश्वभर चर्चामा रहेको छ।
सोमबार प्रधानमन्त्री पदबाट राजीनामा दिएपछि हसिना हेलिकप्टरमा भारत पुगेकी छन् र उनी भारतबाट अन्य देशमा जाने तयारीमा रहेको मिडिया रिपोर्टमा उल्लेख।
हसिनालाई देश छाड्न बाध्य पार्ने पछाडि तीनवटा महत्वपूर्ण पात्र छन्। जसले विश्वविद्यालयबाट आन्दोलन सुरु गरेर १५ वर्षदेखि सत्तामा रहेकी शेख हसिनालाई सत्ताच्यूत गरेका हुन्।
नाहिद इस्लाम: इस्लाम अहिले बंगलादेशमा जारी विद्यार्थी आन्दोलनको सबैभन्दा ठूलो अनुहार हो। उनले आइतबार भनेका थिए, ‘आज हामीले लाठी उठाएका छौँ, यदि लाठीले काम गरेन भने हतियार पनि उठाउन तयार छौँ। प्रधानमन्त्री हसिना देशलाई गृहयुद्धमा धकेल्न चाहन्छिन्। अब शेख हसिनाले निर्णय गर्नुपर्छ, उनले पदबाट राजीनामा दिने या पदमा रहन रक्तपातको सहारा लिने।'
इस्लाम ढाका विश्वविद्यालयका विद्यार्थी हुन्। उनलाई प्रहरीले जुलाई २० मा पक्राउ गरेको आरोप छ। तर, प्रहरीले यसलाई अस्वीकार गरेको छ।
सामाजिक सञ्जालमा एउटा भिडिओ भाइरल भएको थियो जसमा युनिफर्म लगाएका केही व्यक्तिले इस्लामलाई कारमा बसाउन लगाएका थिए। इस्लाम बेपत्ता भएको २४ घण्टापछि पुलमुनि बेहोस अवस्थामा फेला परेका थिए।
बेहोस नभएसम्म आफूलाई फलामको रडले कुटपिट गरिएको उनले दाबी गरे। २६ जुलाईमा डिटेक्टिभ ब्रान्चले इस्लामलाई उपचारको क्रममा अस्पतालबाट फेरि उठायो। यसपटक डिटेक्टिभ ब्रान्चले सुरक्षाको कारणले इस्लाम र उनका सहयोगीलाई हिरासतमा राख्न आग्रह गरे थियो।
फेरि हिरासतमा पुग्नुअघि इस्लामले जुलाई २० मा बिहान २ बजे करिब २५ देखि ३० जनाले आफूलाई जानकारी नदिई जबरजस्ती लगेका थिए। पुलिसको कुटाइबाट घाइते इस्लामको अनुहारले प्रदर्शनकारीलाई थप आक्रोशित बनाएको थियो। त्यसपछि उनीहरु झनै हिंसात्मक बने र सडकमा उत्रिए। इस्लामले सरकारले हिंसा जारी राखे संसद् कब्जा गर्ने बताएका थिए।
आसिफ महमुद: महमुद ढाका विश्वविद्यालयमा भाषा अध्ययन गरिरहेका विद्यार्थी हुन्। उनी जूनमा सुरु भएको आरक्षण विरुद्धको राष्ट्रव्यापी आन्दोलनको हिस्सा बने।
महमुदलाई पनि डिटेक्टिभ ब्रान्चले जुलाई २६ मा गिरफ्तार गरेको थियो। अन्य जस्तै उनलाई पनि उपचारका क्रममा अस्पतालबाटै हिरासतमा राखिएको थियो। महमुदलाई हिरासतमा राख्नुको पछाडि सुरक्षा कै कारण रहेको बताइयो।
जुलाई २७ मा डिटेक्टिभ ब्रान्चले थप दुई विद्यार्थी नेतालाई पक्राउ गरेको थियो। उनीहरुको नाम सर्जिस आलम र हसनत अब्दुल्ला थियो। उनीहरुलाई डिटेक्टिभ ब्रान्चको कार्यालयमा राखिएको थियो।
जुन २८ गते उनका परिवारका सदस्यले उनलाई भेट्न अनुमति मागेका थिए तर भेट्न दिएनन्। तर यसअघि इस्लाम, महमुद र उनीहरूका सहकर्मीहरूले एउटा भिडिओ सार्वजनिक गर्दै आन्दोलन फिर्ता लिन आह्वान गरेका थिए।
मिडिया रिपोर्ट अनुसार प्रहरीले जबरजस्ती कुटपिट गरी भिडिओ बनाएको थियो। महमुदलाई इन्जेक्सन दिइएको थियो जसका कारण उनी धेरै दिनसम्म बेहोस रहेको बताइएको थियो।
विद्यार्थीको गिरफ्तारीको विरोधमा उत्रिएपछि अगस्त १ मा उनी हिरासतबाट रिहा भएका थिए। अगस्ट ३ मा, आसिफले फेसबुकमा पोस्ट गर्दै विद्यार्थीहरूलाई घरमा नबस्न र नजिकैको प्रदर्शनमा भाग लिन अपील गरे। हसिनाले बंगलादेश छोडेपछि आसिफ महमुदले फेरि एकपटक बयान दिएका छन्। उनले देशमा सैनिक शासन अर्थात सैन्य शासन स्वीकार नगर्ने बताएका छन्।
अबुबकर मजुमदार: अबु बकरले शेख हसिनालाई सत्ताबाट हटाउनमा पनि भूमिका खेलेका छन्। उनी ढाका विश्वविद्यालयको भूगोल विभागका विद्यार्थी हुन्। फ्रन्ट लाइन डिफेन्डरका अनुसार उनी नागरिक अधिकार र मानव अधिकारमा पनि काम गर्छन्।
५ जुनमा आरक्षणमा उच्च अदालतको निर्णय पछि, बकरले आफ्ना साथीहरूसँग मिलेर भेदभाव विरुद्ध विद्यार्थी आन्दोलन सुरु गरेका थिए। उनले 'स्वतन्त्रता सेनानी' का आफन्तहरूलाई सरकारी जागिरमा दिइने आरक्षणको कडा विरोध गरे।
जुलाई १९ को साँझ धानमण्डी इलाकाबाट केही व्यक्तिले अबुलाई लिएर गएका थिए। त्यसपछि धेरै दिनसम्म उनको कुरा सुनिएन। दुई दिनपछि उनलाई उठाइएको ठाउँकै सडकमा छाडियो। पछि अबुले मिडियालाई प्रहरीले उनलाई कोठामा थुनेर आन्दोलन फिर्ता लिन दबाब दिएको बताए।
शेख हसिना अब राजनीतिमा नफर्किने
उनले आन्दोलन फिर्ता लिन अस्वीकार गर्दा प्रहरीले कुटपिट गरेको र घाइते भएपछि नगर अस्पतालमा भर्ना गरिएको थियो। त्यसपछि जुलाई २६ मा प्रहरीले उनलाई फेरि हिरासतमा लिएको थियो।
यसपटक उनीसँगै आएका मानिसहरूले आफूलाई ढाका महानगरीय प्रहरीको डिटेक्टिभ विङ्सका अफिसर भएको परिचय दिए। त्यहाँ उपस्थित मानिसहरूले उनलाई शान्ति भंग गरेको आरोपमा पक्राउ गरिएको बताएका थिए।
तिनै विद्यार्थी नेताहरुले अब हसिनाले राजीनामा दिएर देश नै छोडेपछि सेनाको सत्ता स्वीकार नहुने भन्दै नयाँ सरकार गठनको माग गरेका छन्।
स्थानीय मिडियाका अनुसार उनीहरुले नोबेल पुरस्कार विजेता मोहमद युनुसको नेतृत्वमा बंगलादेशमा अन्तरिम सरकार गठनको माग गरेका छन्।
बंगलादेश अपडेट: विपक्षी नेतृ खालिदा रिहा हुँदै, नोबेल पुरस्कार विजेताको नेतृत्वमा सरकार गठनको तयारी
युनुसले बंगलादेशमा ग्रामीण बैंकको स्थापना गरेर गरिबी विरोधी अभियान संचालन गरेका कारण २००६ मा नोबेल शान्ति पुरस्कार पाएका थिए।
शेख हसिनाको राजनीतिक उदयदेखि पतनसम्म
