दाङ— घोराही उपमहानगरपालिका–१५ की सीता खनाल ४४ वर्षकी भइन्। पाँच कक्षामा पढ्दापढ्दै उनको बिहे भयो। बिहेपछि पढ्ने रहर पनि अधुरै रह्यो। त्यही अधुरो रहर पुरा गर्न उनी घोराही–१८ स्थित श्री माध्यमिक विद्यालय रझेनामा भर्ना भइन्। उनी अहिले कक्षा ७ मा अध्ययनरत छिन्।

‘मलाई पढ्न लेख्न आउँदैनथ्यो। अहिले छोराछोरी सरहका साथी र शिक्षकसँग पढिरहेको छु,’ उनले भनिनन्, ‘शिक्षक, साथी र परिवारको सहयोगले अगाडि बढ्न सजिलो भएको छ।’ स्कुल गएको सुरुआती दिनमा सीतालाई डर र लाज लागेको थियो।

अहिले सजिलो भएको उनले अनुभव सुनाइन्। सीताले जागिर खानका लागि पढेकी हैनन्। शिक्षा प्राप्त गर्दै पढ्ने रहर पुरा गरी जीवन सहज बनाउन पढ्न थालेको उनले बताइन्। उनी कक्षा ६ मा भर्ना भएकी हुन्। कक्षा ६ मा मेहनत गरेर राम्रो अङ्कसहित उत्तीर्ण भएपछि थप उत्साहित भएको उनले बताइन्।

‘विवाहपछि पढ्ने कोसिस गरेँ तर घरायसी कामकाजले पढ्न पाइनँ। लामो समयपछि पढ्ने रहर जाग्यो। अहिले निरन्तरता दिँदैछु,’ उनले भनिन्, ‘मेरा दुई छोरा र श्रीमान् बाट साथ सहयोग पाएकोले पढ्न सजिलो भएको छ।’

पहिले छोरी, बुहारीले पढ्न हुँदैन भन्ने मान्यता थियो। अहिले कतिपयले बुढेसकालमा पढेको देख्दा कुरा काट्ने गर्छन्। घरको कामकाजसँगै विद्यालय नियमित जान पाएकोमा उनी खुसी छन्। पढ्ने इच्छाशक्तिलाई उमेरले छेक्दैन भन्ने खनालको भनाइ छ।

सहपाठीले ‘आन्टी’ भनेर सम्बोधन गर्दा खुसी लाग्ने उनले बताइन्। ढिलै भएपनि औपचारिक शिक्षा हासिल गर्न पाउँदा नयाँ अनुभव भएको उनले बताइन्। सीतामा पढाएको कुरा बुझ्ने, सिक्ने क्षमता भएको शिक्षिका सुनिता शर्माले बताइन्।

सीता खनालले देखाएको अनुशासन र लगनशीलताका कारण कक्षाकोठा प्रभावकारी हुने गरेको शिक्षिकाको भनाइ छ। पढाइलाई निरन्तरता दिई कक्षा १२ उत्तीर्ण गर्ने योजना रहेको सीताले बताइन्।