इलाम— कला, संस्कृति र परम्पराको संरक्षण, प्रवर्द्धन र पुस्तान्तरण गर्ने उद्देश्यले इलाममा आजदेखि ‘प्रथम आदिवासी याक्थुङ/लिम्बू सांस्कृतिक महोत्सव आयोजना हुँदैछ। किरात याक्थुङ चुम्लुङको आयोजनामा इलाम चोब बजारमा हुने सो महोत्सव दुई रहने छ।
महोत्सवमा विभिन्न सांस्कृतिक झाँकी प्रदर्शन, वेशभूषा प्रदर्शन, सांस्कृतिक परिकार प्रदर्शन र समसामयिक विषयको विभिन्न कार्यपत्रमाथि छलफल गरिने चुम्लुङ इलामको अध्यक्ष बुद्धमाया सोङ्मीले जानकारी दिइन्।
महोत्सवको पहिलो दिन आज सांस्कृतिक झाँकीसहित च्याब्रुङ नाच (केःलाङ), धाननाच (याःलाङ), पालाम, हाक्पारे, ख्यालीलगायत सांस्कृतिक कला प्रस्तुति र लिम्बू पोशाक प्रदर्शनी गरिने उनले बताइन्।
‘कला, संस्कृति र परम्पराको संरक्षण, प्रवर्द्धन र पुस्तान्तरण गर्न आयोजित महोत्सवमा करिब दुई सय बढी च्याब्रुङ नृत्य (केःलाङ) सहितको सांस्कृतिक कला रहनेछन्, अन्य कलाकारसहित एक हजार बढीको प्रस्तुति रहनेछ’, उनले भनिन्, ‘तागा (पुरुषले लगाउने सांस्कृतिक पोशाक) र मेख्ली (महिलाले लागाउने सांस्कृतिक पोशाक) पनि प्रदर्शन गरिनेछ।’
शुक्रबार समसामयिक विषयका विभिन्न कार्यपत्र प्रस्तुत र छलफल गरी सबै सहभागीहरूलाई तरेचा (लिम्बू सांस्कृतिक परिकार)मा सहभागी गराइने अध्यक्ष सोङ्मीले बताइन्। त्यस्तै अन्य सांस्कृतिक परिकारहरू तोङ्बा (एक प्रकारको जाँड), फिलिङ्गेको अचार, किनामाको अचार र याङबेनको स्वाद चखाएर बिदाइ गरिने उनले बताइन।
छलफलमा ताप्लेजुङको पाथीभरा (मुक्कुमलुङ) संरक्षणको अवस्था र भावी योजना, मुन्धुम निसाम हिम अवधारणा, याक्थुङ/लिम्बू भाषा विकासको योजनालगायतका विषयमा छलफल प्रचारप्रसार सहसंयोजक अतित योङहाङले जानकारी दिए।
महोत्सवमा याक्थुङ/लिम्बू जातिको बाहुल्य रहेको पूर्वका नौ, उपत्यकाका तीन जिल्ला र चितवन गरी १३ जिल्ला र चारवटा विदेशस्थित चुम्लुङ शाखाबाट सहभागी हुने आयोजकले जनाएको छ ।
नयाँ र पुराना पुस्ता मिलेर पुर्ख्यौली कला, संस्कृति र परम्पराको संरक्षण गर्दै पुस्तान्तरण गर्ने उद्देश्यले महोत्सव आयोजना गरिएको सहसंयोजक योङहाङले बताए।
राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को तथ्याङ्कानुसार नेपालमा लिम्बू जातिको जनसङ्ख्यया तीन लाख ५९ हजार तीन सय ७९ रहेकामा इलाममा मात्र ४५ हजार सात छ ।
