काठमाडौं— शरीरमा टेस्टोस्टेरोन लगायत एन्ड्रोजन हर्मोनको अत्यधिक उत्पादनको कारणले गर्दा महिलाहरूको अनुहारमा दाह्री र जुँगाको वृद्धि अचानक बढ्न सक्छ। एन्ड्रोजन सबै महिलामा उत्पादन हुने भएपनि पुरुषको तुलनामा महिलाको शरीरमा यो हर्मोन कम उत्पादन हुन्छ।

तर, जब महिलाको शरीरमा यसको उत्पादन बढ्न थाल्छ, तब पुरुष जस्तै महिलाको अनुहारमा पनि बाक्लो कपाल आउन थाल्छ । अब प्रश्न उठ्छ दाह्री र जुँगा बढ्नुको कारण के हो रु यस विषयमा हामी बताउँदैछौँ।

हर्मोन असन्तुलन
चिकित्सा भाषामा यो अवस्थालाई हर्सुटिज्म भनिन्छ। वास्तवमा हाम्रो शरीरमा पुरुष हर्मोन बढ्ने वा महिला हर्मोन कम हुँदा हर्मोनको असन्तुलन हुन्छ, जसका कारण धेरै ठाउँमा नचाहिने कपाल देखिन्छ।

एन्डरल ग्रन्थि विकार
मृगौला नजिकैको इन्डोक्राइन ग्रन्थि हर्मोन उत्पादन गर्न जिम्मेवार हुन्छ, जुन कहिले काहीँ जन्मदेखि नै असामान्य हुन्छ। जसका कारण महिलामा कपाल बढ्ने समस्या देखिन्छ। इन्डोक्राइन ग्रन्थीको विकार भएमा उच्च रक्तचाप, हड्डी र मांसपेशी कमजोर हुने, शरीरको माथिल्लो भागमा भारी हुने, उच्च वा निम्न रक्तचाप जस्ता समस्या देखिन्छन्।

 प्लालिसिस्टिकओवरीसिन्ड्रोम

वास्तवमा पीसीओएसको समस्या हुँदा शरीरमा यस्तो सिस्ट (लम्प) बन्न थाल्छ, जसले हर्मोन उत्पादनमा असर गर्छ। कहिले काहीँ पीसीओएसको उपचारका लागि लिइएको औषधिको प्रतिक्रियाका कारण महिलामा पनि पुरुषजस्तै कपाल बढ्न थाल्छ। यस्तो अवस्थामा महिलाको अनुहार वा शरीरमा अचानक कपाल बढ्न थाल्यो भने ढिलो नगरी चिकित्सकको सल्लाह लिनु जरुरी हुन्छ।

कसरतको कमी
दिनभर बसेर व्यायामको लागि समय नपाएमा तौल बढ्न थाल्छ। यसले हर्मोनले असन्तुलन निम्त्याउँछ र अनुहारको कपाल बढ्नमा सहयोग पुग्छ।

धेरै माछा वा तैलीय खानेकुरा खाने 
माछामा ओमेगा ३ फ्याटी एसिड हुन्छ, जसले कपालको वृद्धिलाई बढाउँछ। यद्यपि यसलाई प्रोटिनको राम्रो स्रोत मानिन्छ तर केहि अध्ययनका अनुसार बढी माछा खाँदा महिलामा टेस्टोस्टेरोनको मात्रा पनि बढ्छ। यदि महिलाहरूमा यसको स्तर बढ्दै गएको छ भने, यो अनुहारको कपाल बढ्नको लागि जिम्मेवार हुन सक्छ।

अत्याधिक क्याफिन सेवन
दिनमा चार पाँच कप वा सोभन्दा बढी कफी पिउनाले पनि महिलाको शरीरमा टेस्टोस्टेरोनको उत्पादन बढाउँछ। अनुसन्धानका अनुसार यदि तपाईंले यो जीवनशैलीलाई ४ हप्ताभन्दा बढी समयसम्म जारी राख्नुभयो भने यसले टेस्टोस्टेरोनको स्तर बढाउन सक्छ।

तनाव र धूम्रपान
अनुहारमा कपाल बढ्नुको कारण अत्यधिक तनाव हुन सक्छ। तनाव र दबाबको कारण शरीरको प्राकृतिक हर्मोनले सन्तुलन गडबड हुन सक्छ। यसले अनावश्यक कपालको वृद्धिलाई गति दिन्छ। यसबाहेक, अत्यधिक धूम्रपान र मद्यपानले शरीरमा निकोटिन र अल्कोहल बढाउँछ, जुन हर्मोनले परिवर्तनको कारण हो।

निन्द्राको कमी
राम्रोसँग सुत्न नसकेमा र शरीर सधैँ थकित रहन्छ। त्यसैले अनुहारमा अचानक कपाल बढ्नुको कारण यो पनि हुन सक्छ। 

-एजेन्सी