काठमाडौं— चीनमा अब अवकाशको उमेर बढाउने तयारी भइरहेको छ। बालबालिकाको जन्मदर घट्दै गएको र वृद्धवृद्धाको सङ्ख्या बढ्दै गएपछि चीनले अवकाशको उमेर बढाउन लागेको मिडिया रिपोर्टमा उल्लेख छ।
जसका कारण देशमा काम गर्नेको सङ्ख्या घट्दै गएको छ। अवस्थालाई ध्यानमा राख्दै चीन सरकारले अवकाश उमेर बढाउने निर्णय गरेको छ।
रिपोर्टका अनुसार चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको शीर्ष नेतृत्वको बैठकमा यो नयाँ प्रस्तावलाई अनुमोदन गरिएको हो। यो प्रस्ताव लागू भएपछि चीनमा अवकाशको उमेर १० वर्षले बढ्न सक्छ। तर, यो क्रमशः धेरै चरणहरूमा लागू हुनेछ।
चीन विश्वका ती देशहरू मध्ये एक हो जहाँ सेवानिवृत्तिको उमेर निकै कम छ। चीनमा पुरुष ६० वर्षमा र महिला ५५ वर्षमा अवकाश लिने गर्छन्। कडा परिश्रममा संलग्न महिलाले ५० वर्षपछि नै अवकाश पाउँछन्।
चीनमा औसत आयु संयुक्त राज्य अमेरिका भन्दा बढी छ। विश्व बैंकको प्रतिवेदन अनुसार चीनको औसत आयु ७८ वर्ष पुगेको छ। सन् १९४९ मा कम्युनिस्ट क्रान्तिको समयमा यो ३६ वर्षको मात्रै थियो। जबकी अमेरिकीको औसत आयु ७६ वर्ष रहेको छ।
चाइना पेन्सन डेभलपमेन्ट रिपोर्टले सेवानिवृत्तिको उमेर कम्तीमा ६५ वर्ष हुनुपर्ने उल्लेख गरेको छ। यो महिला र पुरुषको लागि समान हुनुपर्ने उल्लेख छ।
रिपोर्ट अनुसार चीनमा पेन्सन लिने जनसंख्या ३० करोड नाघेको छ। जसका कारण सरकारले थप पेन्सन तिर्नुपर्छ। यो पैसा जनतालाई तलबको रूपमा दिनुपर्छ, त्यसको बदलामा काम लिन सकिन्छ भन्ने सरकारको सोच छ। तर, सेवानिवृत्तिको उमेर बढाउने चिनियाँ सरकारको योजनामा धेरैले शङ्का व्यक्त गरेका छन्।
एक प्रयोगकर्ताले चिनियाँ सामाजिक सञ्जालमा मानिसहरू आफ्नो कठिन कामबाट थकित भएको र चाँडै अवकाश लिन चाहेको लेखिरहेका छन्।
साथै आरामदायी काम गरिरहेकाहरूले चाँडै अवकाश लिनु आवश्यक छैन भन्ने पनि छन्। विश्वका धेरै देशहरू कम जनसङ्ख्या वृद्धि र काम गर्नेहरूको सङ्ख्यामा कमीका कारण अवकाशको उमेर बढाउने विचार गरिरहेका छन्। यस सम्बन्धमा धेरै देशहरूले परिवर्तन पनि गरेका छन्।
डेनमार्क, ग्रीस, इटाली, आइसल्याण्ड, इजरायल जस्ता देशहरूमा अधिकतम ७७ वर्षमा अवकाश पाउने प्रावधान छ। अमेरिकामा यो उमेर ६६ वर्ष रहेको छ। तर, सन् १९६० पछि जन्मिएका व्यक्तिको अवकाश उमेर ६७ वर्ष पुर्याइएको छ।
श्रीलङ्कामा सेवानिवृत्तिको उमेर ५५ वर्ष थियो जुन २०२२ मा बढाएर ६० वर्ष पुर्याइयो। हाल थाइल्याण्डमा सेवानिवृत्तिको न्यूनतम उमेर ५५ वर्ष रहेको छ। थाइल्याण्डमा वृद्ध जनसङ्ख्या २० प्रतिशत नाघेको छ। यस्तो अवस्थामा सेवानिवृत्तिको उमेर बढाउने विचार भइरहेको छ।
फ्रान्समा सन् २०२३ मा सेवानिवृत्तिको उमेर ६२ बाट बढाएर ६४ बनाइयो, त्यसपछि धेरै प्रदर्शनहरू भए। तर, म्याक्रोन सरकार आफ्नो कदमबाट पछि हटेन। हाल बेलायतमा अवकाशको उमेर ६६ वर्ष छ। बेलायतमा सन् २०२६ र २०२८ को बीचमा सेवानिवृत्तिको उमेर बढाएर ६७ र २०४४ र २०४६ बीच ६८ पुर्याइनेछ।