काठमाडौं — पश्चिम अफ्रिकामा अवस्थित सिएरा लियोनका राष्ट्रपतिले लागूऔषधका सम्बन्धमा राष्ट्रिय आपतकाल घोषणा गरेका छन्। यो लागूऔषधको नाम ‘कुश’ हो, जुन लत लाग्ने पदार्थको साइकोएक्टिभ मिश्रण हो। यो लागूपदार्थले यो देशमा धेरै वर्षदेखि मानिसहरूलाई यसको लत बनाउँदै आएको छ। राष्ट्रपति जुलियस माडा बायोले यो औषधिलाई मृत्यु जालको रूपमा वर्णन गर्दै संकट सिर्जना गरेको बताएका छन्।

यो औषधि बनाउन प्रयोग हुने सामग्री मध्ये एक मानव हड्डी हो। यसको लतमा परेका मानिसहरूले चिहान खन्ने गरेको देखिन्छ। यसलाई रोक्नका लागि चिहानमा सुरक्षा व्यवस्था कडा पारिएको छ। बीबीसीको एक रिपोर्टका अनुसार सियरा लियोनमा यो औषधिको अत्यधिक सेवनका कारण अंगहरू सुन्निएका व्यक्तिहरू सडकको छेउमा बसेको देख्नु सामान्य कुरा हो। यसको लतमा परेका एक व्यक्तिले भने, ‘मलाई यो मन पर्दैन तर छोड्न सक्दिनँ ।’ 

यो औषधिका कारण कतिले ज्यान गुमाएका छन् भन्ने आधिकारिक तथ्यांक छैन। राजधानी फ्रिटाउनमा पछिल्ला केही महिनामा सयौँ युवाको मृत्यु भएको एक डाक्टरले बताएका छन्। अत्याधिक औषधि सेवनका कारण उनको अङ्गले काम गर्न छाडेको थियो, जसका कारण उनको ज्यान गयो। यो औषधिले शरीरमा साइड इफेक्टको साथसाथै मानिसको मानसिक स्वास्थ्यमा पनि निकै नराम्रो प्रभाव पारेको चिकित्सकहरू बताउँछन्।

सियरा लियोन मनोचिकित्सा अस्पतालका अनुसार सन् २०२० देखि २०२३ सम्म ‘कुश’ औषधिका कारण भर्ना हुनेको संख्या ४ हजार प्रतिशतले बढेको छ। यसको प्रयोग बढ्दै गएपछि फ्री टाउनका चिहान सञ्चालन गर्नेहरूले सुरक्षा बढाउन माग गरेका छन्। राष्ट्रपति बायोले गत बिहीबार राति एक सम्बोधनमा भने, 'देशमा अहिले यो औषधिको कारण अस्तित्वको सङ्कटको सामना गरिरहेको छ।'

राष्ट्रिय संकटकाल घोषणा गर्दै राष्ट्रपतिले यसको दुरुपयोग रोक्न राष्ट्रिय कार्यदल गठन गर्न निर्देशन दिइएको बताए। यो कार्यदलले मुख्यतया कुश संकट समाधानमा केन्द्रित हुनेछ। प्रत्येक जिल्लामा केन्द्रहरू स्थापना गरिनेछ, जसमा प्रशिक्षित पेसेवरले दुर्व्यसनमा फसेका मानिसहरूलाई मद्दत गर्नेछन्। फ्री टाउन यो देशको एक मात्र शहर हो, जहाँ ड्रग रिह्याबिलिटेसन सेन्टर काम गरिरहेको छ। यो वर्ष सेना प्रशिक्षण केन्द्रमा निर्माण गरिएको थियो।