काठमाडौं— रुससँग झण्डै २ वर्षदेखि लडाइमा रहेको युक्रेनले यस वर्ष क्रिसमस डे मनाउँदैछ ।
७ जनवरीमा रुस, युक्रेन ग्रीस, इथियोपिया र इजिप्टमा अर्थोडक्स क्रिसमस मनाइन्छ । संसारमा करिब २४ करोड अर्थोडक्स क्रिश्चियनहरू छन् ।
रुसले ७ जनवरीमा क्रिसमस मनाउँदा युक्रेनले भने आज (२५ डिसेम्बर)मा मनाउनुलाई राजनीतिक कारणको रुपमा व्याख्या गरिएको छ ।
युक्रेनमा अर्थोडक्स इसाईहरू बढी छन् र उनीहरूले ७ जनवरीमा यो पर्व मनाउँदै आएका थिए । युक्रेन सरकारले रूसले पछ्याउने परम्पराहरू पालना गर्दैन ।
युक्रेनी सरकारको यो निर्णयले आफू रुसको गुलाम होइन र आफ्नो परम्परालाई पालना गर्दैन भन्ने देखाएको छ ।
द गार्डियनको रिपोर्टका अनुसार रुस र युक्रेनमा जुलियन क्यालेन्डर पालना गरिन्छ । यसबाहेक, रुस जस्तै, युक्रेनका अधिकांश मानिसहरू अर्थोडक्स इसाई धर्मका अनुयायी छन् । जुलाई २०२३ मा, युक्रेनी राष्ट्रपति वोल्डोमिर जेलेन्स्कीले एउटा विधेयक अनुमोदन गर्दै क्रिसमस अबदेखि २५ डिसेम्बरमा मनाउने र सार्वजनिक बिदा दिने घोषणा गरेका थिए ।
उक्त विधेयकमा युक्रेनले अब पश्चिमी देशको ‘ग्रेगोरियन क्यालेन्डर’ पछ्याउने र यसैले ७ जनवरीको सट्टा २५ डिसेम्बरमा क्रिसमस मनाउने उल्लेख छ ।
स्काई न्यूजका अनुसार जेलेन्स्कीको यो कदमलाई देशको चर्चको समर्थन पनि प्राप्त भएको छ । रुसले २०२२ फेब्रुअरीमा युक्रेनमा आक्रमण गरिरहेको छ र यो युद्ध अझै जारी छ । यो युद्धको सबैभन्दा ठूलो कारण भनेकै युक्रेन पश्चिमी गठबन्धन र विशेष गरी नेटोमा सामेल हुन खोज्नु हो ।
युक्रेन पश्चिमी गठबन्धनमा सामेल भएको रुस र राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनलाई मन परेको छैन । यदि युक्रेन नेटोमा सामेल भयो भने अमेरिकी सेना युक्रेनको बहानामा रुसको सिमानामा पुग्ने र यो रुसको सुरक्षाका लागि ठूलो खतरा हुने पुटिनको भनाइ छ ।
युक्रेनी सांसद किरा रुडिक भन्छिन्, ‘क्रिसमसको मिति परिवर्तन गर्ने निर्णय निकै महत्वपूर्ण थियो । हामी युरोपको साथमा छौं र उनीहरूको परम्परालाई पछ्याउनेछौं । तिनीहरूले २५ डिसेम्बरमा क्रिसमस मनाउँछन्, त्यसैले हामी पनि ७ जनवरीको सट्टा २५ डिसेम्बरमा यो पर्व मनाउने छौं । अब हाम्रा छोराछोरीले पनि यही बाटो पछ्याउने छन् । प्रजातन्त्र र विकासको बाटोमा हिँडेका देशलाई पनि चिन्नेछन् ।’
२५ वर्षीया विद्यार्थी टेटियाना भन्छिन् ‘म पहिलो पटक २५ डिसेम्बरमा क्रिसमस मनाउँदै छु । यो निश्चित रूपमा अलि अनौठो देखिन्छ, तर यो सही तरिका र परम्परा हो ।’
पुटिनले ६ र ७ जनवरी २०२३ मा युद्धविरामको घोषणा गरेका थिए । पुटिनले रुसका ७७ वर्षीय इसाई धर्मगुरु पैट्रियार्क किरिलको अपिलपछि युद्धविराम घोषणा गरेको बताएका थिए ।
अर्थोडक्स क्रिसमस र क्याथोलिक क्रिसमस भनेको को हो ?
अर्थोडक्स क्रिसमस र क्याथोलिक चर्चबीच केही आधारभूत भिन्नताहरू छन् । यही कारणले गर्दा जब विश्वभरका क्याथोलिक चर्चहरूले डिसेम्बरमा क्रिसमस सप्ताह मनाउँछन्, अर्थोडक्स चर्चहरू यसबाट टाढा रहन्छन् र ७ जनवरीमा क्रिसमस मनाउँछन् ।
उनीहरूको क्यालेन्डर पनि फरक छ । जसरी क्याथोलिक चर्चको प्रमुखलाई पोप भनिन्छ, त्यसैगरी अर्थोडक्स चर्चको प्रमुखलाई पेट्रीआर्क भनिन्छ । ११ औं शताब्दीमा इसाई धर्म दुई भागमा विभाजित थियो ।
पहिलो रोमन क्याथोलिकः धेरै इसाईहरू यसका अनुयायी हुन् ।
दोस्रो अर्थोडक्सः यसलाई सामान्यतया रूसी अर्थोडक्स पनि भनिन्छ ।
